گروه تربیت بدنی دوره راهنمایی آموزش وپروش منطقه جی اصفهان

ورزش و آرتروز

آرتروز شایعترین بیماری مفصلی در انسان است . در کشورهای توسعه یافته ، التهاب مفصل زانو علت ناتوانی طولانی مدت در سالمندان به شمار می رود .

× سن قوی ترین عامل خطر زا جهت ایجاد بیماری است . در یک تحقیق بعمل آمده تنها ?? زنان زیر ?? سال دچار آرتروز بودند ولی میزان شیوع در زنان بالای ?? تا ?? سال  ??? و بالای ?? سال ??? بوده است .

× ضربه های شدید و استفاده مکرر از مفاصل نیز از عوامل خطرزای مهمی برای آرتروز محسوب می شوند . الگوهای درگیری مفاصل تحت تأثیر اضافه بار تحمیل شده بر مفاصل در اثر مشاغل یا سرگرمی ها می باشد . برای مثال :

×آرتروز مچ پا در بالرین ها ، آرنج و مفصل کف دستی – انگشتان درشت پرتاب کننده های توپ بیسبال ، شایع است در حالیکه در افراد عادی آرتروز هیچ یک از مفاصل فوق شایع نیست .

×فعالیت های شغلی از جمله مشاغل کارگردانی که با متد دستی سر و کار دارند ،

×کارگران نخ ریسی ، کشتی سازی و کارگران معادن زغالسنگ می تواند موجب آرتروز در مفاصل خاصی شود .

×چاقی عامل خطرزایی برای آرتروز زانو و دست محسوب می شود و طبق بررسی های بعمل آمده کاهش وزنی معادل ? کیلوگرم شانس پیدایش آرتروز علامت دار زانو را تا ?? ? کاهش می دهد .

بیشتر محققان بر این باورند که اولین تغییرات بیماری از غضروف شروع می شود ؛

غضروف مفصل دو عملکرد اساسی در مفصل دارد :

×اول آنکه سطحی فراهم می آورد که به طور چشمگیری صاف بوده ، فشارهای وارده را تحمل می کند و بدین نحو با حرکت مفصل استخوانها براحتی روی یکدیگر می لغزند و در اثر نرم کنندگی مایع داخل مفصل ضریب اصطکاک ناشی عضروف بر غضروف دیگر ، ?? بار کمتر از لغزش دو قطعه یخ بر روی یکدیگر است !

× دومین عملکرد عضروف مفصلی آن است که از تمرکز فشارها و در نتیجه خرد شدن استخوان حین تحمل فشار جلوگیری می کند . هر گاه ساختار بیولوژیک عضروف مفصلی و استخوان غیر طبیعی شود و یا اینکه فشار بیش از حد بر مفصل وارد شود . آرتروز پدید می آید .

درد مفصلی در آرتروز به صورت درد عمقی و در ناحیه مشخص در مفصل درگیر بوده و با حرکت مفصل تشدید و با استراحت تسکین می یابد .

در صورتی که بیماری پیشرفته باشد ، درد دائمی بوده و گاهی خواب فرد را مختل می کند . خشکی مفصل پس از برخاستن از بستر یا پس از مدتی فعالیت ( مثلاً رانندگی ) ممکن است بارز باشد . اما معمولاً کمتر از ?? دقیقه طول می کشد . علائم دیگر مانند تب ، بی حالی ، کاهش وزن  و غیره به همراه این بیماری وجود ندارد . ممکن است پزشک در معاینه متوجه تورم استخوان یا بافت نرم اطراف مفصل ، تغییر شکل و مختصری در زندگی مفصل شود . با توجه به علائم ، پزشک درخواست عکس رادیولوژی و آزمایشات می کند و بیماری را تشخیص می دهد .

هدف از درمان آرتروز :

×    کاهش درد

×    حفظ تحرک

×     به حداقل رساندن ناتوانی مفصل در افراد می باشد .

 

کاهش فشار وارده بر مفصل از طریق :

×    پرهیز از ایستادن طولانی ، زانو زدن ، چمباتمه زدن

×    کاهش وزن

×    استراحت

×    استفاده از عصا و غیره  از درمانهای غیر دارویی محسوب می شود .

استفاده از داروها و جراحی ارتوپدی در موارد شدیدتر در نظر گرفته می شود .

ورزش جزء حیاتی از درمان آرتروز به شمار می آید و علاوه بر اینکه از خشکی مفاصل جلوگیری می کند به تقویت عضلات اطراف مفاصل نیز کمک می کند . همچنین فرد بیمار با انجام تمرینات ورزشی مناسب احساس نشاط و شادابی کرده ، انرژی کلی بدن بهبود می یابد .

انواع مختلفی از تمرینات ورزشی برای مبتلایان به آرتروز وجود دارد :

· ورزش های هوازی

· قدرتی ( استقامتی ) 

·کششی

·خم و راست شدن

·و تمرینات ویژه برای مفاصل خاص .

 ورزشهای هوازی مثل شنا « پیاده روی ، دوچرخه سواری ، بالارفتن از پله ها و غیره با بالابردن ضربان قلب به تقویت عملکرد قلب و ریه کمک می کند . همچنین انجام این تمرینات سبب کاهش درد ، خشکی و ناتوانی مفاصل می شود .

اهداف برنامه تمرینی ، ?? دقیقه فعالیت در اکثر روزهای هفته است ولی ...

-به آهستگی و بتدریج شروع کنید . اگر تا کنون ورزش نکرده اید ، ? دقیقه تمرین کنید و اگر می توانید آنرا در طی روز چند بار تکرار کنید . هر هفته به میزان ده درصد ، زمان تمرینات را طولانی تر کنید . برای مثال اگر درهفته اول روزی ?? دقیقه پیاده روی می کردید از هفته دوم روزی یازده دقیقه و ...

-خودتان را به مبارزه بطلبید ولی خیلی هم به خودتان فشار نیاورید ! هدف قوی تر شدن پمپ قلبتان است و در این میان ممکن است عرق کنید و کمی نفستان تنگ شود ولی به ورزش ادامه دهید .

-  وزن ایده آل خود را به دست آورید . تحمل وزن اضافی مخفاصلتان را فرسوده خواهد کرد .

حتی کاهش وزن در حد چند گرم فشار اضافی را از روی مفاصل ملتهب بر می دارد . ورزش در کنار تغذیه سالم بهترین شیوه درمان برای کاهش وزن است .