گروه تربیت بدنی دوره راهنمایی آموزش وپروش منطقه جی اصفهان

کاربرد روانشناسی‌ در ورزش‌

از آنجائی‌ که‌ در ورزش‌ کشور مسائل‌ مهمی‌ پیرامون‌ ارتقاء سطح‌ روحی‌ و روانی‌ تیمها و بازیکنان‌ نیز صورت‌ می‌گیرد هنوز این‌ سؤال‌ وجود دارد که‌ چگونه‌ می‌توانیم‌ این‌ عامل‌ مهم‌”روانشناسی‌” را در کنار تیمهای‌ ورزشی‌ و مربیان‌ ببینیم‌ و آشنا سازیم‌. لذا سؤالات‌ زیر به‌ مربیان‌ کشور ارائه‌ شده‌ و مربیان‌ به‌ این‌ سؤالات‌ پاسخ‌ داده‌اند که‌ در ذیل‌ آورده‌ شده‌ است‌.
نظر شما در خصوص‌ این‌ عبارت‌: “استفاده‌ از روانشناسی‌ ورزشی‌ در فوتبال‌” چیست‌؟
در حالیکه‌ درک‌ کلی‌ استفاده‌ از روانشناسی‌ ورزشی‌ رسیدگی‌ به‌ امور روانی‌ بیان‌ شده‌ است‌، مربیان‌ در ایران‌ کاربرد روانشناسی‌ ورزشی‌ را به‌ این‌ عبارات‌ توصیف‌ می‌نمایند “تصویر سازی‌ذهن‌، هدف‌ دار بودن‌، تشویق‌ و ترغیب‌، جلسات‌ فوری‌ بین‌ روانشناس‌ و بازیکن‌، تمرینات‌ مربوط به‌ تقویت‌ ذهن‌ و روان‌”
اگر بخواهیم‌ که‌ بازیکنان‌ در حین‌ انجام‌ یک‌ حرکت‌ در زمین‌ تمرکز روی‌ آن‌ داشته‌ باشند به‌ آنها نمی‌ گویم‌ هیچ‌ انتخاب‌ دیگری‌ نداشته‌ باشند و فقط روی‌ آن‌ تمرکز کنند. اگر شما به‌بازیکنان‌ بگوئید که‌ روی‌ یک‌ کاری‌ که‌ بسیار آسان‌ است‌ تمرکز کنند آنها مجبور نخواهند شد که‌ تمرکز پیدا کنند. بنابراین‌ بجای‌ گفتن‌، به‌ طور غیرمستقیم‌ آنها را وادار به‌ انجام‌ کارها بکنیدپس‌ عقیده‌ داریم‌ که‌ روانشناسی‌ ورزشی‌ به‌ پیشرفت‌ بازیکنان‌ کمک‌ می‌کند. در این‌ بین‌ همه‌ مربیان‌ با آن‌ موافق‌ هستند که‌ روانشناسی‌ ورزشی‌ می‌تواند به‌ بازیکنان‌ و حتی‌ مربیان‌ کمک‌کند تا تمرینها و مهارتها را در حد عالی‌ و با تداوم‌ بهتری‌ انجام‌ دهند و خودباوری‌ را افزایش‌ دهند و همچنین‌ دستیابی‌ به‌ پیروزی‌ و برتری‌ را آسانتر کنند.
پس‌ این‌ سؤال‌ پیش‌ می‌آید که‌ “آیا باید باشگاه‌ یک‌ روانشناس‌ ورزشی‌ را بکار گیرد یا به‌ مربی‌ اجازه‌ دهد که‌ این‌ کار را انجام‌ دهد؟” در حالی‌ که‌ اکثر افراد با این‌ نظر موافق‌ هستند که‌ داشتن‌یک‌ روانشناس‌ ورزشی‌ در تیم‌ ایده‌ آل‌ به‌ نظر می‌رسد، مربیان‌ ایرانی‌ عقیده‌ دارند که‌ روانشناس‌ فقط وقتی‌ مناسب‌ است‌ که‌ فاکتورهای‌ ذیل‌ رعایت‌ شود:
1ـ روانشناس‌ باید مربی‌ فوتبال‌ باشد و یا باید قبلا فوتبالیست‌ بوده‌ باشد. روانشناسی‌ در ورزش‌ بطور سنتی‌ آغاز شد و به‌ عنوان‌ یک‌ امر فراگیر در ورزشهای‌ فردی‌ ظاهر گردید همچنین‌مطالعات‌ در روانشناسی‌ ورزشی‌ روی‌ ورزشهای‌ فردی‌ تمرکز نموده‌ است‌. بنابراین‌ بیشتر روانشناسان‌ ورزشی‌ در رسیدگی‌ به‌ امور ورزشکاران‌ در چنین‌ مواقعی‌ کارشناس‌ می‌باشند. با این‌حال‌، روانشناس‌ باید بداند که‌ فوتبال‌ با ورزشهای‌ انفرادی‌ مثل‌ تیراندازی‌ با کمان‌، گلف‌ یا تنیس‌ که‌ تصویرسازی‌ ذهن‌ برای‌ زدن‌ توپ‌ می‌تواند بسیار مهم‌ تلقی‌ شود، متفاوت‌ است‌. فوتبال‌یک‌ ورزش‌ تیمی‌ است‌ ولی‌ مهمتر از آن‌ یک‌ ورزش‌ با مهارتهای‌ فراوان‌ است‌ همراه‌ با فاکتورهای‌ مختلف‌ که‌ می‌تواند در مورد اجزاء آن‌ غیر قابل‌ پیش‌ بینی‌ باشد بنابراین‌ یک‌ بازی‌ پیچیده‌به‌ حساب‌ می‌آید. این‌ بدان‌ معنی‌ است‌ که‌ بازیکنان‌ احتیاجات‌ مختلفی‌ دارند که‌ می‌توانند بهتر درک‌ شوند اگر روانشناس‌ یک‌ مربی‌ و یا قبلا بازیکن‌ بوده‌ باشد.2
ـ به‌ طور کلی‌، ما نمی‌توانیم‌به‌ مردم‌ اعتماد کنیم‌. این‌ برای‌ ما مشکل‌ است‌ که‌ در خصوص‌ مسائل‌ خودمان‌ بحث‌ نماییم‌ و همه‌ چیز را بازگو کنیم‌. به‌ علاوه‌، یک‌ عقیده‌ نادرستی‌ بین‌ مردم‌ وجود دارد که‌ فکر می‌کنند فقطافراد دیوانه‌ با یک‌ روانشناس‌ مشورت‌ می‌نمایند. بنابراین‌ برای‌ اینکه‌ یک‌ روانشناس‌ برای‌ بازیکنان‌ مؤثر واقع‌ شود، احتیاج‌ است‌ که‌ به‌ صورت‌ تمام‌ وقت‌ در کنار تیم‌ باشد. کافی‌ نیست‌ که‌ اوهفته‌ای‌ یک‌ بار با تیم‌ باشد و یا بازیکنان‌ هفته‌ای‌ سه‌ بار برای‌ مشورت‌ به‌ دفتر او بروند، دفتر روانشناس‌ باید همان‌ زمین‌ بازی‌ فوتبال‌ باشد.
3ـ در حال‌ حاضر، تعداد اندکی‌ از تیمهای‌ داخلی‌ (یک‌ یا دو تیم‌) از سرویسهای‌ روانشناسی‌ ورزشی‌ بهره‌ می‌برد. به‌ علاوه‌ فقدان‌ بودجه‌ کافی‌ استفاده‌ از سرویسهای‌ روانشناسی‌ ورزشی‌ رامحدود نموده‌ است‌. با این‌ حال‌ این‌ وضعیت‌ ناامیدکننده‌ نیست‌. به‌ عبارت‌ دیگر یک‌ مربی‌ همچنین‌ باید یک‌ روانشناس‌ باشد و شاید مربیان‌ بهترین‌ فردی‌ باشند که‌ بازیکنان‌ خود را به‌خوبی‌ می‌شناسند.
پس‌ نتیجه‌ می‌گیریم‌ که‌ تمهیداتی‌ که‌ روانشناس‌ ورزشی‌ می‌تواند برای‌ بازیکنان‌ و مربیان‌ بکار گیرد توسط مردم‌ در بازی‌ تشخیص‌ داده‌ می‌شود. با این‌ حال‌، چند فاکتور بسیار مهم‌ باقی‌می‌ماند که‌ باید قبل‌ از استفاده‌ از روانشناس‌ ورزشی‌ به‌ نحو احسن‌، مورد بررسی‌ قرار گیرد. 
“روانشناسی‌ ورزشی‌ در فوتبال‌”
در حال‌ حاضر یک‌ خط معینی‌ بین‌ باختن‌ و پیروزی‌ وجود دارد، خوب‌ بازی‌ کردن‌ باعث‌ پیروزی‌ در مدت‌ طولانی‌ نمی‌گردد به‌ عبارت‌ دیگر، شما می‌توانید هنوز بد بازی‌ کنید ولی‌ پیروزی‌بدست‌ آورید. همانطور که‌ سطح‌ بازی‌ در بین‌ تیمها نزدیک‌ به‌ هم‌ است‌، هر تیم‌ در جستجوی‌ یک‌ برتری‌ جزئی‌ می‌باشد. به‌ طور آشکار پذیرفته‌ شده‌ است‌ که‌ کاربرد روانشناسی‌ ورزشی‌ دربرنامه‌های‌ تمرینی‌ تیم‌ باعث‌ بالا بردن‌ سطح‌ بازی‌ و اجرای‌ تمرینات‌ می‌شود. با این‌ حال‌ هنوز در بعضی‌ از مربیان‌ و بازیکنان‌ یک‌ شک‌ و بدبینی‌ در خصوص‌ کاربرد روانشناسی‌ ورزشی‌وجود دارد.